Deze week eens iets heel anders in mijn blog. In toenemende mate valt mij de woordkeus op, die wij in de zorg gebruiken als het gaat om de cliënten:
- De cliënt mag meepraten over eigen zorg-/leefplan.
- Inspraak voor de familie in het woon-/leefklimaat.
- De zorg droomt in brainstormsessies over het ideale verpleeghuis en gaat in de ontwerpfase de familie en cliënten interviewen.
- Overplaatsen wanneer een cliënt van een verzorgingshuis naar een verpleegsetting verhuist.
De zorg neemt de verantwoordelijkheid over en als het ’schikt’ mag de doelgroep meepraten en inspraak hebben. Echter dit is een door de zorg bedachte werkelijkheid. De realiteit is dat de mantelzorg en cliënten zelf verantwoordelijk zijn voor hun leven en wij als zorg een belangrijke bijdrage geven aan de kwaliteit van hun bestaan.
Achter de huidige woordkeus en zienswijze zit een wereld van overbelasting en werkdruk zowel voor de zorg als de mantelzorgers. Door de toe-eigening van bewoners aan de zorg, wordt de dynamiek van afhankelijkheid en afhaken georganiseerd en staat de afdeling er aan het einde van de dag alleen voor.
Natuurlijk is het zo dat de zorgprofessional vanuit kennis en ervaring veel kijk heeft op de cliëntsituatie en op hele andere zaken let dan de familie van de cliënt en de cliënt zelf. De zorg verdient dus ook inspraak in het woon-/leefklimaat en autoriteit als het gaat om risico en veiligheid.
De cliënt zelf en/of de naast betrokkenen kiezen vanuit hun eigen verantwoordelijkheid om hun leven in een beschermde omgeving voor te zetten. De zorg draagt zorg voor bescherming en ondersteuning waar dat nodig is om dat leven in de nieuwe setting voort te zetten.
Nu zou het passen in het oude zorgdenken om je geheel en al verantwoordelijk te voelen voor het paternalisme in de zorg. Toch zijn het de cliënten en hun naast betrokkenen die de ommekeer teweeg kunnen brengen. Het is belangrijk dat cliënten en mantelzorgers elkaar hier in gaan steunen en helpen. Immers als assertieve cliënt/mantelzorger kom je snel alleen te staan.
Nu ik mij tegenwoordig in beide werelden begeef zie ik de eenzaamheid van de cliënt en naast betrokkenen scherper. Deelname aan een multi-disciplinair overleg kan heel intimiderend zijn, tegen het incontinentiebeleid ingaan vraagt moed en er achter komen hoe het met jouw dierbare gaat is op een gemiddelde verpleegafdeling niet makkelijk. Zekere als de werkdruk, in plaats van de cliënt, het centrale thema is.
Daarom starten wij met een programma voor mentoring van mantelzorgers en cliënten. Immers de ervaringsdeskundigen weten wat er nodig is om van het bejaardenhuis een woonzorgcentrum te maken. Stel je eens voor dat de actieve bewoners en mantelzorgers de nieuwkomers op weg helpen?
Meer informatie over mentoring voor mantelzorg en cliënten? Neem dan contact op met Astrid Buis.
Astrid Buis is Awbz- en Wmo-expert. Zij werkt op het snijvlak van beleid en uitvoering van de strategie in de praktijk. Haar opdrachtgevers zetten Astrid in als interim- of programmamanager en steeds vaker als adviseur bedrijfsvoering en aanbestedingen. Astrid heeft een groot netwerk in de zorg, waarvan haar klanten graag gebruik maken en is oprichter en directeur van Buis Managementadvies.
Heel mooi verwoord!
Dat ‘paternalistische’ in de zorg (maar ook bij de overheid) zit hem inderdaad vaak in heel kleine dingen zoals dat taalgebruik. Als je er niet speciaal op let, merk je het niet eens. Maar ‘onbewust’ werkt het wel degelijk. Ik ben er erg gevoelig voor en krijg er zelfs een fysieke reactie op. Mijn borstkas wordt strak, ik kan minder ruim ademhalen. Ik voel me dus letterlijk ‘ingesnoerd’. Dat kan ik dan wel weer wegademen, maar het helpt ook om het uit te spreken en er iets mee te doen. Dat doe ik en ik probeer ook anderen te stimuleren het uit te spreken en voor zichzelf op te komen.
Hartelijke groet,
Cora
Dag Astrid,
Leuk je blog. Inhoudelijk interessant en er spreekt enorme kennis uit. Als moeder van een gehandicapt kind heb ik regelmatig zorg- en onderwijsinstelling heel erg bedankt voor hun betrokkenheid om hen er toch ook op te attenderen dat IK de eindverantwoordelijke ben als ouder.
Ik kom uit het bedrijfsleven en heb samen met een collega Blogboek ingericht: ontwikkelingsgericht communiceren over een kind. Blogboek is van de ouder. Ik moet tegen nogal wat weerstand heen (gisteren nog gaf een arts aan Blogboek niet interessant te vinden, want het zou werk kunnen opleveren), maar stap voor stap komen we in de goede richting. De transitie in de jeugdzorg (ouderregie en samenwerken) helpen ons hierbij. Na 2 jaren had ik de financiering voor elkaar, afgelopen juni is het ontwerp+bouw begonnen en vandaag gaan we starten met testen met 100 mensen: ouders en professionals. Wellicht kun je het model van Blogboek gebruiken voor jouw idee.
Veel succes, ik blijf je blog volgen.
Hallo Sanne-Lot,
Dank je wel voor je reactie. Ik ga eens naar je Blogboek kijken, even druk.
Ik laat het weten,
Groet,
Astrid
Inderdaad, je mag meepraten en je hebt inspraak. Daardoor denken veel mensen dat ze dus eigen regie hebben, maar dat is echt niet zo. Wij merken het zelf binnen het ouderinitiatief waar onze zoon woont. Er worden bij een belangrijke verandering, bijv. minder uren zorg, drie scenario’s gegeven waaruit bewoners en belangenbehartigers kunnen kiezen. Ook als ouders gaan onderzoeken of misschien een andere zorgaanbieder meer zorg en meer eigen regie kan bieden, worden er in een officiële brief van de zorgaanbieder die de zorg levert, 3 scenario’s gegeven. Daaruit kun je kiezen. Gemak dient de mens en dan hoef je dus zelf niet na te denken over een oplossing. Als je dat wel wil doen, word je als lastig ervaren door de zorgaanbieder. Langzamerhand nemen ze de regie geheel over. Ik voel me als een klein kind behandeld. Misschien is de woordkeus van het woord ‘zorgaanbieder’ al verkeerd, het zet je, onbewust misschien, op een verkeerd been: er wordt niets ‘aangeboden’ ; je biedt een koekje aan, dat is gratis; de zorg moet je wel degelijk betalen, ook al wordt dat door een stichting geleverd.